Αντιμετώπιση Κατάθλιψης

Η ακριβής αιτία της κατάθλιψης δεν είναι ακόμα γνωστή. Μία μερίδα νευροεπιστημόνων θεωρεί ότι προκαλείται εξαιτίας κάποιας ανισορροπίας στις χημικές διαδικασίες του εγκεφάλου. Θεωρούν ότι αυτό μπορεί να εξαρτάται από γονιδιακούς παράγοντες ή να πυροδοτείται από ορισμένα στρεσογόνα γεγονότα. Πιθανότατα, να αποτελεί έναν συνδυασμό των δύο.

Έχει παρατηρηθεί πως κάποιοι τύποι κατάθλιψης εμφανίζονται στις διαδοχικές γενεές μία οικογένειας. Δεν είναι όμως ακόμα διαπιστωμένο αν αυτό συμβαίνει λόγω κληρονομικότητας ή λόγω υϊοθέτησης παρατηρούμενων συμπεριφορών και συγκεκριμένων τρόπων ζωής που μαθαίνονται από την μία γενεά προς την άλλη.

Εντούτοις, η κατάθλιψη μπορεί να εμφανισθεί σε κάποιον, ακόμα και αν δεν διαθέτει σχετικό οικογενειακό ιστορικό.

Ο καθένας έχει την πιθανότητα να αναπτύξει κατάθλιψη, ακόμα και τα παιδιά.

Οι παρακάτω παράγοντες μπορούν να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο στην κατάθλιψη:

• Αλκοόλ ή χρήση τοξικών ουσιών.
• Κάποιες συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως υποθυρεοειδισμός, καρκίνος, σκλήρυνση κατά πλάκας, αιματολογικές διαταραχές (π.χ. αναιμία), χρόνιος πόνος, κτλ.
• Κάποιες φαρμακευτικές ουσίες όπως τα στεροειδή.
• Διαταραχές Ύπνου.
• Αγχογόνα περιστατικά της ζωής, όπως:
  • Χωρισμός από σύντροφο / Διαζύγιο
  • Ακαδημαϊκή αποτυχία
  • Θάνατος ή ασθένεια κάποιου δικού σου προσώπου
  • Παιδική κακοποίηση ή απόρριψη
  • Απώλεια εργασίας
  • Κοινωνική Απομόνωση (κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες)

Ένα βασικό χαρακτηριστικό της κατάθλιψης είναι πως μπορεί να διαφοροποιήσει ή να παραμορφώσει τον τρόπο που κάποιος αντιλαμβάνεται τον εαυτόν του, την ζωή του και το περιβάλλον γύρω του.

Άτομα που υποφέρουν από την κατάθλιψη συνήθως παρατηρούν τα πάντα γύρω τους υπό το πρίσμα του αρνητισμού και της απαισιοδοξίας.Συχνότατα, αδυνατούν να φανταστούν ότι κάποιο πρόβλημα ή ζήτημα που αντιμετωπίζουν, μπορεί να καταλήξει σε θετική έκβαση.

Συνήθη συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ευερεθιστότητα, αναίτια αναταραχή & ανησυχία
• Κοινωνική Απόσυρση ή Απομόνωση
• Δυσκολία συγκέντρωσης της σκέψης και της προσοχής
• Έντονη αλλαγή στην όρεξη, συχνά με απώλεια ή απόκτηση βάρους
• Έντονη και παρατεταμένη αίσθηση κόπωσης και έλλειψη ενέργειας
• Αίσθημα απελπισίας και αβοηθησίας
• Αίσθημα έλλειψης αυταξίας, ενοχές και κατηγόρια κατά του εαυτού
• Απώλεια ενδιαφέροντος ή αίσθησης απόλαυσης σε αγαπημένες δραστηριότητες
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
• Αϋπνία ή υπερυπνία

Είναι αξιοσημείωτο ότι πέρα από τα προαναφερόμενα συμπτώματα, η κατάθλιψη μπορεί να εμφανισθεί ως εντεινόμενος και παρατεταμένος θυμός και απογοήτευση, αντί για συναισθήματα θλίψης και απαισιοδοξίας.

Αν η κατάθλιψη είναι σοβαρής μορφής, μπορεί να εμφανίζει επίσης και ορισμένα ψυχωσικά συμπτώματα όπως παραισθήσεις και αυταπάτες.

Επιπλοκές
Άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη συχνά τείνουν να κάνουν χρήση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ ή παράνομων τοξικών ουσιών.
Άλλοι κίνδυνοι που απορρέουν από την κατάθλιψη περιλαμβάνουν αυξημένο ρυθμό εμφάνισης προβλημάτων υγείας.

Η γνωστική ψυχοθεραπεία αποτελεί μία σημαντική και ολοκληρωμένη επιστημονική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Εκπαιδεύει το άτομο στο πώς να καταπολεμά αποτελεσματικά τις αρνητικές σκέψεις που κατακλύζουν τον νου του. Επίσης του μαθαίνει να αναγνωρίζει τα αρνητικά συναισθήματα που το πλημμυρίζουν και το παρασύρουν στον φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων.

Έπειτα, καθοδηγεί το άτομο να διαχειρίζεται αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, να τα αντικαθιστά με θετικότερα και κατ’επέκταση να κάνει θετικότερες σκέψεις. Συχνά μέρος της θεραπευτικής διαδικασία αποτελεί η απάλειψη των ενοχικών σκέψεων που κατακλύζουν το άτομο, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης του ατόμου, καθώς και η διαχείριση των αγχογόνων σκέψεων με τεχνικές διαχείρισης του άγχους, όπως η γνωστική χαλάρωση και ο διαλογισμός.

Άτομα με ελαφριά ή μέτρια μορφή κατάθλιψης, και εφόσον ακολουθούν ψυχοθεραπευτική διαδικασία, μπορούν να παρατηρήσουν βελτίωση ήδη από τις πρώτες θεραπευτικές συνεδρίες. Παρ’όλα αυτά, ανάλογα με τον βαθμό σοβαρότητας του κάθε περιστατικού και με το πόσο αποφασισμένο είναι το άτομο να προχωρήσει στις συμπεριφορικές αλλαγές που υπαγορεύει η θεραπευτική διαδικασία, η διάρκεια της θεραπείας μπορεί να διαρκέσει (συνήθως) από έξι μήνες έως δύο χρόνια.

Άτομα που εκδηλώνουν επαναλαμβανόμενα καταθλιπτικά επεισόδια μπορεί να χρειαστούν άμεση και γρήγορη θεραπευτική παρέμβαση προκειμένου να προληφθεί η επιδείνωση της κατάθλιψης.

Ορισμένα άτομα ίσως χρειαστούν να παραμείνουν υπό φαρμακευτική αγωγή για αρκετά μακρές χρονικές περιόδους.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: κλειδί στην βελτίωση της ψυχικής υγείας του ατόμου που πάσχει από κατάθλιψη αποτελεί συχνά η δραστική αλλαγή τρόπου ζωής, τρόπου σκέψης και ίσως και η αλλαγή περιβάλλοντος. Αν αυτό δεν συμβεί, το άτομο μπορεί να επανεμφανίσει σύντομα μετά το πέρας της θεραπείας νέο καταθλιπτικό επεισόδιο.

Όσο πιο σύντομα αντιληφθεί κάποιος πως η διάθεσή του εμφανίζει επιδείνωση και υποπτευθεί πως μπορεί να αντιμετωπίζει την περίπτωση της κατάθλιψης, είναι καλό να απευθυνθεί το γρηγορότερο σε έναν ειδικό της ψυχικής υγείας, προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα και έγκαιρα την θεραπευτική διαδικασία.

Όσο πιο άμεση και γρήγορη η αντιμετώπιση, τόσο πιο σύντομα θα ολοκληρωθεί η θεραπευτική διαδικασία, με τα καλύτερα και πιο ολοκληρωμένα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Είναι βασικό να γνωρίζει το άτομο πως, όταν αναζητήσει βοήθεια για το θέμα της κατάθλιψης, θα λάβει άμεση συμπαράσταση και ουσιαστική συνδρομή για την θετική και δραστική αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Ο ειδικός ψυχικής υγείας, στον οποίο απευθύνεται το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη, θα λάβει γνώση του ιατρικού του ιστορικού και των συμπτωμάτων που εμφανίζει μέσα από συγκεκριμένες ερωτήσεις. Οι απαντήσεις που το άτομο δίδει και κάποια ερωτηματολόγια, στα οποία πιθανόν να απαντήσει, οδηγούν στην πιθανή διάγνωση της κατάθλιψης και καθορίζουν τον βαθμό της σοβαρότητάς της.